Volleybal blessures

Volleybal is een sport die zich kenmerkt door zijn collectieve karakter en vele fans over de hele wereld heeft gewonnen. Aangezien het een activiteit is met een verscheidenheid aan bewegingen en krachtige verplaatsingen waarbij blessures aan de bovenste en onderste ledematen en de wervelkolom vaak voorkomen. Het is een sport die kan worden beoefend in verschillende natuurlijke omgevingen zoals het strand of op kunstmatige velden.

De belangrijkste oorzaak van blessures is de overbelasting van de schouders, tenen, knieën en enkels. Hieronder vertellen we je over de belangrijkste blessures bij volleybal en hoe je ze kunt voorkomen. Ook leert u over de RICE-therapie die bestaat uit technieken voor spoedeisende hulp bij sportblessures.

Wat zijn de meest voorkomende soorten blessures bij volleybal?

Volleybal omvat een verscheidenheid aan repetitieve bewegingen die tot sportblessures kunnen leiden als ze niet goed zijn voorbereid. Het is een zeer fysiek veeleisende sport en vereist een krachtige lichaamsbeweging om de bal te bereiken. Over het algemeen worden de gewrichten van de schouders, vingers, knieën, enkels en wervelkolom aangetast. Daarom is het belangrijk te weten hoe ze ontstaan en hoe ze kunnen worden voorkomen en behandeld.

Hier zijn de meest voorkomende blessures die spelers tijdens het volleyballen kunnen oplopen:

Rotator cuff tendinitis

Rotator cuff blessures komen vaak voor bij volleybal. Het is een van de essentiële delen van het menselijk lichaam voor het genereren van kracht en het bewegen van de schouder bij het werpen van de bal. De speler maakt herhaalde bewegingen boven het hoofd bij het serveren, waardoor de spieren gedeeltelijk of volledig scheuren.

Dit leidt tot ontsteking en vermoeidheid, die door sporters wordt omschreven als een diepe pijn in de schouder. Dit maakt het moeilijk om handelingen te verrichten waarbij het bovenste lidmaat moet worden opgetild, zoals het kammen van het haar of het aanraken van de rug. Bovendien is er veel zwakte in de armen.

SLAP laesie

Dit is een gedeeltelijke of volledige scheur van het labrum fibrocartilage en is genoemd naar de afkorting "Superior Labrum Anterior to Posterior". Dit vezelkraakbeen bedekt de glenoidholte om de humeruskop te plaatsen en te ondersteunen en de stabiliteit van het gewricht te vergroten.

Het wordt veroorzaakt door een val op de schouder in abductie, extensie en lichte flexie of door herhaalde werpbewegingen. Het wordt ingedeeld in 4 types, afhankelijk van het niveau van de scheur in het labrum. Het veroorzaakt hevige pijn in de schouder, vooral bij het heffen van de arm, alsook knallen, zwakte en instabiliteit.

Schouder impingement

Dit is een impingementsyndroom van het schoudergewricht dat meestal multifactorieel is. Het impingement is het afknellen van de zachte weefsels, met als gevolg supraspinatuspeesontsteking, slijmbeursontsteking en peesontsteking van de schouder. De belangrijkste oorzaken van dit letsel zijn verkalkingen of botsporen, capsulaire spanning en zwakte van de rotator cuff. Geassocieerde symptomen zijn schouderpijn bij bewegingen boven het hoofd en stijfheid.

Polsverstuiking

Hoewel dit geen veel voorkomende blessure is bij volleybalsporters, kan het voorkomen. Het is algemeen bekend als "open pols" en staat eigenlijk voor het verrekken, scheuren of scheuren van de polsbanden.

Deze worden veroorzaakt door overbelasting en training met hoge intensiteit, direct trauma aan het gewricht of vallen op het gewricht. Dit veroorzaakt pijn, zwelling en moeilijkheden bij het bewegen van het polsgewricht.

Breuken, ontwrichtingen en vingerverstuikingen

De vingers zijn een van de meest kwetsbare delen van de hand bij volleyballers. In het algemeen worden blessures veroorzaakt door sterke slagen van de bal op de vingertoppen. Dit komt door de zwakte en gevoeligheid van de vingers bij het serveren, blokkeren en spiken.

Dit kan leiden tot breuken, ontwrichtingen en verwondingen aan de banden en pezen van de vingers. Spelers kunnen het merken als ze ernstige pijn, onvermogen om ze te bewegen, vergroting en misvorming ervaren.

Enkelverstuiking

Enkelverstuikingen zijn een veel voorkomende blessure bij volleybalspelers en zijn de belangrijkste oorzaak van invaliditeit. Ze treden meestal op wanneer de sporter verkeerd springt en valt, waardoor hij de stabiliteit van de voet verliest. Ook door een toevallige val op de voet van een andere speler waardoor het evenwicht verloren gaat.

Verstuikingen worden ingedeeld in 3 graden, afhankelijk van de ernst van het letsel. Een graad I verstuiking is mild, zonder scheur of breuk van de banden; graad II heeft gescheurde banden. En graad III is veel ernstiger, want dan zijn de banden volledig gescheurd en wordt het letsel operatief verholpen.

Patellapeesontsteking

Dit is een aandoening die voorkomt bij sporten waarbij herhaaldelijk moet worden gesprongen. In het geval van volleybal ontstaat zij wanneer volleyballers spiking- en blokkeringsbewegingen maken.

Het verschijnt als een geaccentueerde ontsteking ter hoogte van de pees die het scheenbeen met de knieschijf verbindt. Het veroorzaakt hevige pijn ter hoogte van de knie in het gebied boven of onder de knieschijf. Bovendien gaat het gepaard met verminderde spierkracht in de m. quadriceps femoris.

Scheuring van de voorste kruisband

Deze blessure is ook een van de meest voorkomende blessures aan de onderste ledematen bij volleybalspelers. Het ontstaat wanneer spelers hard springen en op hun uitgestrekte voeten landen. Het gevolg is een luid hoorbaar knallend geluid, dat gepaard gaat met hevige pijn, toegenomen volume en onvermogen om voorover te buigen of te gaan zitten. Als het letsel eenmaal is ontstaan, is het niet waarschijnlijk dat het vanzelf oplost. De enige manier om dit letsel te behandelen is een chirurgische reconstructie.

Achillespeesontsteking

Achillespeesontsteking is een ontsteking van de achillespees, een vezelachtige structuur die de spieren van het been met de voet verbindt. Het is het gevolg van overbelasting van de kuitspieren bij volleyballers die in het weekend intensief trainen. Dit kan leiden tot ontstekingen en gedeeltelijke of volledige scheuren ter hoogte van de pees.

Het is typisch dat spelers na de training beginnen met lichte pijn aan de achterkant van het been. Na enkele weken kan het echter ernstiger worden met stijfheid in de ochtend en onvermogen om dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Fasciitis plantaris

Fasciitis plantaris is een ontsteking van de dikke weefselband over de voetzool, de fascia plantaris. Het komt voor bij volleyballers door herhaalde springbewegingen en het niet dragen van het juiste schoeisel tijdens de training. Dit komt door de spanning en stress op de fascia, wat kan leiden tot ontsteking en gedeeltelijke of volledige scheuren. Volleybalspelers melden vaak een pijnscheut in de bal van de voet, vooral bij het ontwaken, die verbetert bij dagelijkse activiteiten. De pijn kan echter verergeren na het sporten.

Pijn in de lendenwervelkolom

Lendenwervelletsels zijn de belangrijkste oorzaak van chronische lage rugpijn bij volleyballers. Ze zijn het gevolg van ontstekingen in de lumbale banden en spieren en van compressie van de ruggenmergzenuwen en -schijven. Deze blessures worden veroorzaakt door plotselinge verdraaiing van de romp en hyperextensie van de wervels naar achteren.

Ze veroorzaken ook hevige pijn in de onderrug die uitstraalt naar de billen en de benen. Dit kan leiden tot gevoelloosheid en zwakte in het getroffen been en is specifiek te wijten aan een ontsteking van de heupzenuw.

Spiercontracturen en -scheuren

Spiercontracturen en spierscheuren komen zeer vaak voor bij volleyballers. Spiercontracturen en -scheuren worden veroorzaakt door een verminderde bloedtoevoer naar de spieren, overbelasting van de spieren, een onevenwichtige water- en elektrolytenhuishouding of trauma. Dit gebeurt vaak als er geen warming-up, cooling-down en rekoefeningen worden gedaan.

Ze veroorzaken pijn ter hoogte van de getroffen spieren met de aanwezigheid van een knobbel die te wijten is aan de verkorting van de spiervezels. Deze verkorting is onwillekeurig en wanneer de verkorting veel meer spanning genereert, kan een scheuring van de spiervezels optreden.

Breuken

Botbreuken zijn een van de ernstigste blessures bij volleyballers. Ze kunnen ontstaan door sterke stoten op de bovenste ledematen, de onderste ledematen en zelfs de wervelkolom. Ze worden veroorzaakt door een luid krakend of knappend geluid dat gepaard gaat met hevige pijn. Bovendien veroorzaakt het vergroting, misvorming en onvermogen om het gekwetste gebied te bewegen.

Beste producten voor herstel van volleybalblessures

Bestseller

.

Hoe voorkom je blessures bij volleybal?

Ondanks het feit dat volleybal een veilige sport is, zijn blessures bij volleybal vaak een onvermijdelijk risico. Volleyballers lopen risico op blessures aan schouders, vingers, knieën, enkels en wervelkolom. Daarom moet rekening worden gehouden met een aantal overwegingen op het gebied van fitheid, een goede techniek en de volgende aanbevelingen:

Warming-up

Warming-up is de basis van elke training in elke sport. In het geval van volleybal is het essentieel om te voorkomen dat er matige en ernstige blessures ontstaan die de prestaties van de sporter in gevaar brengen.

In de warming-up voor volleybal moet een reeks specifieke oefeningen worden uitgevoerd om het lichaam van de sporter voor te bereiden. Deze fase duurt ongeveer 15 tot 20 minuten, maar wordt langer als de training of wedstrijd langer duurt dan 60 minuten.

Hier zijn enkele routines die je kunt volgen:

• Snel joggen: Joggen is een activiteit waarmee je je hartslag kunt verhogen om je spieren van meer bloed te voorzien. Dit zorgt voor een betere oxygenatie bij de start van de sport en moet minstens 5 minuten worden gedaan. Het joggen moet in intensiteit toenemen om het uithoudingsvermogen van de speler te versterken.
• Routines om het uithoudingsvermogen te vergroten: Na het joggen is het noodzakelijk om nog 5 minuten te beginnen met een routine om het uithoudingsvermogen van de sporter te vergroten. Springoefeningen, hardlopen, kleine hindernissen, verplaatsingen met richtingsveranderingen en behendigheids- en coördinatiecircuits moeten worden gecombineerd.
• Stretching: Stretching is een belangrijk onderdeel van de warming-up bij volleybal. Ze bevorderen de elasticiteit en flexibiliteit van de spieren en voorkomen spiercontracturen. Onder de meest aanbevolen zijn die welke gericht zijn op gewrichtsmobiliteit bij de schouders, ellebogen, polsen, knieën en enkels. Ook moeten de spieren van de bovenste ledematen, de onderste ledematen en de rug worden gestrekt.

Koeling

Afkoelingsoefeningen komen overeen met de reeks activiteiten die worden uitgevoerd om de intensiteit van de training te verminderen. Ze worden uitgevoerd na elke fysieke training of wedstrijd. Ze zijn belangrijk om het lichaam zijn normale neuromusculaire en metabolische toestand terug te geven en te herstellen. Ontspannings- en ademhalingstechnieken moeten worden toegepast om de bovenste en onderste ledematen en de rug los te maken.

De manier om af te koelen bij volleybal is heel eenvoudig:

• Wandelen: Wandelen dient om de spieractiviteit te verminderen en moet gepaard gaan met een diepe ademhaling. Er moeten drie rustige wandelingen rond het veld worden gemaakt, waarbij zachte bewegingen met de armen worden gemaakt. Daarna drie langzame wandelingen zonder enige vorm van beweging.
  Zachte stretching: De sessie moet worden afgesloten met een reeks rekoefeningen om spierblessures te voorkomen en pijn te verminderen. De oefeningen moeten worden gecombineerd met rekoefeningen voor de armen, de rug en de benen.

Uitrusting

Volleybal is een van 's werelds favoriete sporten en wordt gekenmerkt door het feit dat het een zeer plezierige discipline is. Zoals bij elke sport, vereist volleybal de juiste uitrusting. Als je net begint in de wereld van het volleybal raad ik je aan deze aanbevelingen op te volgen:

• Kleding: De juiste kleding voor de volleybaltraining moet gemaakt zijn van lycra om comfort en koelte te garanderen. De kleding moet bestaan uit shorts die strak om het lichaam zitten om schuren te voorkomen.
• Schoeisel: Geschikt schoeisel is zeer belangrijk. Ze moeten een rubberen zool hebben voor een betere tractie en een ontwerp dat de voet beschermt bij zijdelingse bewegingen. Bovendien moet het voorste gedeelte dik zijn om beenblessures bij het uitvoeren van continue sprongen te voorkomen.
• Sokken: De aanvulling op goed schoeisel zullen altijd sokken zijn. Het is belangrijk dat ze gemaakt zijn van een goede stof zodat ze comfort bieden tijdens het spelen. Het is ook raadzaam om ze tot aan de knie of kous type te dragen zodat ze zich beter aanpassen aan de enkel.
• Kniebraces: Dit is een van de stukken die blessures en ongelukken ter hoogte van de knie voorkomen, evenals kneuzingen en schaafwonden. De grootte en dikte van de enkelbrace hangt af van de leeftijd en het ervaringsniveau van de speler.
• Net: Zonder een goed net geen volleybalspel. Het is een vast net, opgehangen aan twee palen op een gemiddelde hoogte van 2,43 voor mannen en 2,24 voor vrouwen.
• Bal: De bal moet bolvormig zijn, bedekt met leer of kunstleer. Het is belangrijk een lichte en comfortabele bal te kiezen om blessures aan de vingergewrichten te voorkomen.

Voeding en hydratatie

Volleybal vereist veel kracht, behendigheid, snelheid, vermogen en vooral veel uithoudingsvermogen, wat een hoog niveau van energie vereist. Het hoge energieverbruik vereist de instandhouding van een evenwichtige voeding, die de basis en de brandstof voor het lichaam vormt. In dit geval moeten voldoende koolhydraten worden geconsumeerd en verdeeld over de dag.

De ideale verhoudingen van voedingsstoffen voor volleyballers moeten zijn:

• 40% koolhydraten
• 30% eiwit
• 30% lipiden

Het dieet van volleyballers moet worden afgestemd op hun fysieke conditie, hun trainingsniveau en hun wedstrijden. De bedoeling is te zorgen voor de nodige inname van energie, voedingsstoffen en vloeistoffen:

• Onderhoudsdieet: De sporter moet maaltijden eten met koolhydraten met een lage glycemische index, zoals havermout, volkoren pasta en bruine rijst. Een portie magere eiwitten en enkelvoudig of meervoudig onverzadigde vetten moeten worden opgenomen. Ook moet u voor elke wedstrijd 3 of 4 maaltijden eten om energiereserves op te bouwen.
• Dieet tijdens een wedstrijd: Omdat het zo moeilijk is om tijdens een volleybalwedstrijd maaltijden te nuttigen, moeten er strategieën worden gevolgd. Fructoserijke sportdranken kunnen tijdens rusttijden worden genuttigd om de prestaties tijdens de wedstrijd te waarborgen.
• Dieet na een wedstrijd: De juiste voeding na elke wedstrijd is van vitaal belang voor fysiek en spierherstel. De glycogeenvoorraden moeten worden vergroot door de eerste 60 minuten calorierijk voedsel te consumeren. Deze omvatten broodjes kaas, ham, ei, kip of tonijn, fruitsalades, energierepen en vloeibare herstelsupplementen.

Hydratatie is ook erg belangrijk en als sporter moet je een consistente gewoonte hebben om vocht in te nemen, of je nu dorst hebt of niet. Volleybaltrainingen en -wedstrijden kunnen zowel binnen als buiten plaatsvinden met blootstelling aan de zon. Deze omstandigheden veroorzaken een verlies van vocht en elektrolyten dat leidt tot verhoogde vermoeidheid en risico op spier- en gewrichtsblessures.

Het is daarom belangrijk om de inname van water en elektrolyten aan te vullen met behulp van sportdranken en veel water. Aanbevolen wordt om tijdens trainingen die niet langer duren dan 1 uur intensieve inspanning, elke 10 tot 15 minuten 50ml te drinken. Voor langere wedstrijden moeten koolhydraatrijke dranken worden gebruikt.

Fitheidsniveau

Wie aan volleybal wil doen, moet over ideale fysieke eigenschappen beschikken om zich aan te passen aan de fysieke eisen en de zware training. In het algemeen moet je minstens 3 tot 4 uur intensieve bewegingen kunnen maken, waarbij je spieruithoudingsvermogen, snelheid en behendigheid ontwikkelt.

Volleybal vereist bepaalde technieken en tactieken die met constante oefening worden ontwikkeld. De speler moet goed gebruik maken van de technische middelen en deze combineren met een goede chemie en mentale behendigheid. Dit garandeert de ontwikkeling van goede strategieën en vaardigheden bij elk spel.

Hersteltherapieën

Het trainingsproces moet hersteltherapieën omvatten voor een preventief trainingsprogramma. Dit zorgt ervoor dat het risico op sportblessures zoveel mogelijk wordt beperkt en dat het lichaam goed kan herstellen. Dit zijn enkele van de meest aanbevolen therapieën:

• Sportmassage: Sportmassage speelt een belangrijke rol bij volleybaltraining. Deze hersteltherapie verbetert de spierconditie, de prestaties en vermindert de vermoeidheid. Het activeert ook de circulatie, verbetert de voeding en vermindert spierspanning en pijn.
• Warmte/koude therapieën: Temperatuurcontrasttherapie is ook zeer nuttig om sportblessures te voorkomen. Warmte wordt gedurende 3 tot 4 minuten toegepast en vervolgens gedurende 6 tot 8 minuten koud, waarbij de cyclus gedurende 30 minuten wordt herhaald. De warmte veroorzaakt vasodilatatie om een grotere bloedstroom naar de spieren te krijgen voor een betere zuurstofvoorziening en voeding. Koude daarentegen veroorzaakt vasoconstrictie die de pijn en ontsteking van de spieren en weke delen vermindert.
• Compressietherapie: Compressiekleding bij volleybal is ook zeer nuttig om blessures te voorkomen. Ze bestaan uit kledingstukken die strak om de huid zitten en zorgen voor een betere doorbloeding tijdens de training. Het voorkomt ook schuren en irritatie tijdens het sporten en voorkomt spierspanning en helpt pijn te verlichten.
• Acupressuurtherapie: Acupressuur helpt ook om spierpijn en vermoeidheid te verlichten. Het is een alternatieve therapie uit de traditionele Chinese geneeskunde waarbij druk wordt uitgeoefend op energiepunten. Dit genereert een vrijmaking van energie en circulatie voor welzijn en ontspanning.
• Thermotherapie en cryotherapie: Koude en warmte kunnen ook afzonderlijk worden gebruikt door middel van thermotherapie en cryotherapie. Thermotherapie beoogt ontspanning van spieren en weefsels door de vaatverwijding die door warmte wordt veroorzaakt. Koude daarentegen is een krachtig pijnstillend en ontstekingsremmend middel, ideaal om de spieren te herstellen van pijn en vermoeidheid.

Hoe de RICE-therapie toepassen om blessures bij volleyballers te behandelen?

De beste manier om sportblessures te helpen is de RICE-methode als primaire behandeling te gebruiken. De RICE-therapie is in de loop der jaren bijgewerkt tot de PRICE-therapie, maar de eerste is veel bekender. Het acroniem van de PRICE-therapie staat voor bescherming, rust, ijs, compressie en verhoging.

Bij blessures in de volleybalsport kan deze therapie als volgt worden toegepast:

• Bescherming: Bescherming is noodzakelijk om letsel of complicaties op letselniveau te voorkomen. Idealiter wordt een functioneel immobilisatiesysteem gebruikt, zoals een elastisch verband, orthesen of gewrichtssteunen.
• Rust: Rust zorgt voor een afname van de bloedtoevoer naar het geblesseerde gebied om pijn en zwelling te voorkomen. Rust wordt aanbevolen voor de eerste 48 uur en mag deze tijd niet overschrijden. Idealiter worden bewegingen uitgevoerd op het gebied dat gezond blijft en moeten bewegingen op het geblesseerde gebied worden vermeden.
• IJs: Het aanbrengen van ijs garandeert pijnverlichting omdat het een pijnstillend effect heeft. De kou kan worden toegepast in de vorm van kompressen of gelpacks binnen 20 minuten na het letsel. Het moet ook de eerste 48 uur 6 tot 8 keer per dag gedurende 20 minuten worden toegepast.
• Compressie: Compressie helpt de zwelling te verminderen en geeft meer steun aan het geblesseerde gebied. Dit moet gebeuren met een elastisch verband om extravasatie van vocht in de weefsels te voorkomen. Dit zorgt ook voor relatieve mobiliteit van de geblesseerde gebieden.
• Elevatie: Elevatie van het gewonde gebied is essentieel, vooral bij letsels aan de onderste ledematen. Deze techniek maakt het mogelijk de bloedstroom en de bloeddruk ter hoogte van het getroffen gebied te reguleren. Het geblesseerde gebied moet 30 cm boven het hart worden opgetild om de veneuze afvoer te vergroten en oedeem en pijn te verminderen.

Wanneer moeten we naar een specialist voor de behandeling van blessures bij volleyballers?

Vaak blijken blessures ernstiger dan normaal en zijn meer specifieke maatregelen nodig. Bij ernstige blessures zijn er een aantal tekenen en symptomen die sporters snel kunnen herkennen wanneer ze naar een specialist moeten:

• Voortdurende pijn: Meestal bij ernstige of chronische blessures verbetert de pijn niet. Het kenmerk van deze pijn is dat hij na verloop van tijd kan verergeren en dat hij de dagelijkse activiteiten en de slaap onderbreekt.
• Onvermogen om te bewegen: Als de functionele beperking van het getroffen gebied veel meer geaccentueerd en continu is, spreken we van een ernstig letsel.
• Misvorming: Een toename van volume of misvorming van het getroffen gebied is een ernstig letsel aan het bewegingsapparaat. Het is zeer waarschijnlijk dat er botbreuken of belangrijke spier-, band- of peesscheuren zijn. Belangrijke gebieden bij volleybal zijn de schouder, handen, knieën en enkels.
• Crunch: De aanwezigheid van een crunch op het moment van blessure of beweging is van groot belang. Het is een belangrijk teken van gebroken of gescheurde ligamenten, pezen en spieren.
• Aanwezigheid van blauwe plekken: Kleurveranderingen ter hoogte van het getroffen gebied zijn kenmerkend voor letsels waarbij het vaatniveau is aangetast. De aanwezigheid van hematomen voorspelt bloedingen en ernstige letsels aan de zachte weefsels.
• Verlies van gevoeligheid: Als u na een verwonding last krijgt van verlies van gevoeligheid, is het tijd om een specialist te raadplegen. Vooral na acute of chronische letsels aan de onderrug die uitstralen naar de benen.

Referenties

1. Eerkes, K. (2012). Volleybalblessures. Actuele sportgeneeskundige rapporten, 11(5), 251-256. https://journals.lww.com/acsm-csmr/Fulltext/2012/09000/Volleyball_Injuries.10.aspx
2. Verhagen, E. A. L. M., Van der Beek, A. J., Bouter, L. M., Bahr, R. M., & Van Mechelen, W. (2004). A one season prospective cohort study of volleyball injuries. British journal of sports medicine, 38(4), 477-481. https://bjsm.bmj.com/content/38/4/477.short
3. Bahr, R., & Reeser, J. C. (2003). Blessures among world-class professional beach volleyball players: the Federation Internationale de Volleyball beach volleyball injury study. The American journal of sports medicine, 31(1), 119-125. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/03635465030310010401
4. Bahr, R., & Bahr, I. A. (1997). Incidence of acute volleyball injuries: a prospective cohort study of injury mechanisms and risk factors. Scandinavian journal of medicine & science in sports, 7(3), 166-171. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1600-0838.1997.tb00134.x
5. Agel, J., Palmieri-Smith, R. M., Dick, R., Wojtys, E. M., & Marshall, S. W. (2007). Descriptive epidemiology of collegiate women's volleyball injuries: National Collegiate Athletic Association Injury Surveillance System, 1988-1989 tot 2003-2004. Journal of athletic training, 42(2), 295-302. https://cdr.lib.unc.edu/concern/articles/4b29bc963
6. Briner Jr, W. W., & Benjamin, H. J. (1999). Volleybalblessures: beheer van acute en overbelastingsaandoeningen. The Physician and sportsmedicine, 27(3), 48-60. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3810/psm.1999.03.720
7. Reeser, J. C., & Bahr, R. (2011). Principes van preventie en behandeling van veel voorkomende volleybalblessures. WEB-ресурс Fédération Internationale de Volleyball (FIVB). URL: http://www. fivb. org/nl/medical/document/fivb_medical_injury_prevention. pdf(дата обращения 3.04. 2015). https://www.volleyballalberta.ca/sites/default/files/sites/Leadership/Coaches/Resources/Injury_Prevention-FIVB.pdf
8. Schafle, M. D. (1993). Veel voorkomende blessures bij volleybal: behandeling, preventie en revalidatie. Sports Medicine, 16(2), 126-129. https://link.springer.com/article/10.2165/00007256-199316020-00004
9. Reeser, J. C., & Bahr, R. (Eds.). (2017). Handboek sportgeneeskunde en -wetenschap, Volleybal. John Wiley & Sons. https://books.google.es/books?hl=en&lr=&id=ehqACgAAQBAJ
10. Reeser, J. C., Verhagen, E. A. L. M., Briner, W. W., Askeland, T. I., & Bahr, R. (2006). Strategieën voor de preventie van volleybalgerelateerde blessures. British journal of sports medicine, 40(7), 594-600. https://bjsm.bmj.com/content/40/7/594.short