Złamania kostki

Złamanie to utrata ciągłości kości, spowodowana złamaniem kości. Chociaż istnieje wiele rodzajów złamań, z pewnością jednym z najczęstszych w izbach przyjęć są urazy kości, które występują w stawie skok owym i zazwyczaj dotyczą dystalnych końców kości piszczelowej, strzałkowej lub obu kości.

Zazwyczaj tego typu złamania są spowodowane ostrym skręceniem lub urazem kostki. Aby dowiedzieć się więcej o patologii, interesujące jest to, jak jest ona diagnozowana, jaka jest jej klasyfikacja, co ją powoduje, jak powinna być leczona i jakie są metody opieki, aby jej uniknąć.

Czym jest złamanie kostki i jak się je diagnozuje?

Złamanie kostkilub "złamana kostka" odnosi się do urazu, który powoduje złamanie fragmentu kości zlokalizowanego w tym obszarze kończyn dolnych. W efekcie powoduje natychmiastowy, intensywny, pulsujący ból, zauważalny obrzęk, przebarwienie lub zasinienie skóry, deformację, tkliwość przy dotyku oraz trudności w chodzeniu lub dźwiganiu ciężarów.

Ponieważ staw skokowy składa się z trzech istotnych dla optymalnego funkcjonowania stawukości (strzałkowej, piszczelowej i talowej), każda z nich może zostać dotknięta złamaniem. Biorąc pod uwagę połączenie między kością piszczelową i strzałkową (utrzymywane razem przez silną błonę włóknistą) oraz zakotwiczenie obu tych kości w kości talowej, pojedyncze złamania jednej z kości kostki nie zmieniają stabilności kości. Ale jeśli schorzenie dotyczy więcej niż jednej kości lub wpływa na inne struktury, powaga sprawy wyraźnie wzrasta.

Złamania kostki zazwyczaj dotyczą jednej z kości skokowych, czyli niewielkiego kostnego występu na końcu kości piszczelowej lub strzałkowej, który pełni funkcję podporową dla stawu skokowego.

Te malleoli obejmują:

• Przyśrodkowy młoteczek (który należy do kości piszczelowej).
• Boczny lub tylny młoteczek (odpowiadający kości strzałkowej)

Jeśli chodzi o diagnozę tej patologii, oprócz oczywistych objawów, które prezentuje, lekarz wykona w celu uzyskania jak największej ilości szczegółów różne badania obrazowe, które pozwalają zobaczyć stan złamanej kości wewnętrznie.

Badania obrazowe, które są sugerowane w większości przypadków są następujące:

• Zdjęcia rentgenowskie: Prawie wszystkie złamania kostki mogą być uwidocznione poprzez badanie rentgenowskie. W tym celu technik wykonujący badanie będzie musiał wykonać zdjęcia pod kilkoma kątami, aby uzyskać jak największą wyrazistość, a także aby obrazy uszkodzonej kości nie nakładały się zauważalnie na siebie.
• Tomografia komputerowa: Jest to rodzaj testu, który również wykonuje zdjęcia rentgenowskie pod wieloma kątami, a dodatkowo łączy te techniki w celu wykonania przekrojowych obrazów wewnętrznych struktur ciała. Ujawnia to więcej szczegółów dotyczących dotkniętego fragmentu kości i otaczających go tkanek miękkich. To, z medycznego punktu widzenia, ma decydujące znaczenie dla zapewnienia skuteczniejszego leczenia.
• Skanowanie kości: Jest to badanie, w którym technik przystępuje do wstrzyknięcia niewielkiej ilości materiału radioaktywnego do żyły, a ten jest przyciągany do kości ciała, zwłaszcza tych porcji kości, które są uszkodzone. W ten sposób pomaga lekarzowi zdiagnozować złamania, które nie pojawiają się na zdjęciach rentgenowskich. Tak więc, jeśli jest to złamanie stresowe kostki, można je wykryć, ponieważ jest ono widoczne jako jasne plamy na powstałym elemencie (nie uzyskuje się tego za pomocą promieniowania rentgenowskiego).
• Rezonans magnetyczny (MRI): odnosi się to do badania, które wykorzystuje fale radiowe wraz z potężnym polem magnetycznym do produkcji znacznie bardziej szczegółowe obrazy więzadeł, które pomagają trzymać stawy i kości (w tym przypadku, kostki) razem. W rezultacie, ma zdolność do ujawnienia złamań, które nie są widoczne na zdjęciach rentgenowskich, jak również jest w stanie pokazać więzadła i kości, aby wykluczyć, czy zostały one również dotknięte przez uraz.

Jakie są rodzaje złamań kości skokowej?

Ogólnie rzecz biorąc, klasyfikacja złamania kości skokowej opiera się na rodzaju kości, która została dotknięta, a od tego określa się najbardziej specyficzny rodzaj urazu, jakiego doznaje dana osoba.

Najczęstszym urazem ze wszystkich jest złamanie kości strzałkowej, które według klasyfikacji Webera dzieli się dalej na następujące rodzaje złamań:

• Typ A: Jest to złamanie, które jest generowane przez dolną część błony włóknistej (lub syndesmosis), która łączy kość piszczelową i strzałkową. W tym sensie mamy do czynienia z bezpośrednim zaangażowaniem dystalnej części kości strzałkowej i z tego powodu istotna jest ocena stanu tej błony. Ponieważ, gdy pęka, dwie kości oddzielają się i generują większą niż zwykle ruchomość w talusie (powodując silniejszy ból).
• Typ B: Odnosi się to do złamania, które jest klasyfikowane jako "transidermalne" i znajduje się konkretnie na poziomie syndesmosis, dokładnie.
• Typ C: W tym przypadku, uraz znajduje się powyżej błony, a tym samym wywołuje uraz wewnętrznego lub piszczelowego aspektu nogi, powodując znaczną niestabilność. Jeśli mamy do czynienia ze złamaniem kości strzałkowej typu C, należy określić, jakiej klasy jest to złamanie (ponieważ istnieją dwa podtypy): złamanie kości piszczelowej lub zaangażowanie więzadła deltoidalnego, a także odpowiednik bimalleolarny (nie ma złamania, ale więzadło zostało uszkodzone).

Znane są złamania otwarte i złamania zamknięte, a w zależności od ich lokalizacji dzieli się je na:

• Złamanie dalszej nasady kości piszczelowej: Jest to najczęstsze ze wszystkich i może być proste, bimalleolarne lub trimalleolarne. Jeśli obejmuje ono dystalny koniec kości piszczelowej powyżej młotków, określa się je jako "złamanie pylonu kości piszczelowej".
• Złamanie diafibryzy kości piszczelowej: Jest to zazwyczaj typ złamania, który wiąże się z dodatkowymi urazami. Dzielą się one na łagodne, umiarkowane i ciężkie.
• Złamanie plateau kości piszczelowej: Jest to złamanie, w wyniku którego dochodzi do przerwania ciągłości bliższej części kończyny. W konsekwencji, oprócz wpływu na stabilność i ruch stawu skokowego, wpływa również na staw kolanowy.

W przypadku złamań talusa klasyfikacja Hawkinsa obejmuje następujące typy:

• Typ I: Uraz bez przemieszczenia.
• Typ II: Związany z podwichnięciem lub zwichnięciem kości podtalerzowej.
• TypIII: Związany z podwichnięciem kości podtalerzowej i zwichnięciem stawu skokowego.
• TypIV: Uraz typu III połączony z podwichnięciem lub zwichnięciem astragalonavicular.

Wreszcie, dla złamania kości skokowej w ujęciu globalnym, najczęstsze typy urazów to:

• Złamanie z przemieszczeniem (Displaced fracture): Jest to stan, w którym porcje kostne ulegają przemieszczeniu i w efekcie przemieszczają się z ich normalnego anatomicznego położenia. W rezultacie są one nieprawidłowo ustawione.
• Złamanie nieprzemieszczone: W przeciwieństwie do powyższych, polega na urazie, w którym fragmenty kości pozostają w swoim anatomicznym położeniu, czyli nie są przemieszczone.
• Złamanie otwarte: W tym przypadku fragmenty kości dotknięte urazem przebijają skórę i są wystawione na działanie środowiska. Ze względu na ryzyko zakażenia, zaliczane są do złamań o wysokim stopniu pilności.
• Złamaniepoprzeczne: Złamanie poprzeczne to takie, w którym linia złamania wykazuje linię poziomą, prostopadłą do osi kości piszczelowej.
• Złamaniespiroidalne: Odnosi się to do rodzaju złamania, które w rezultacie wykazuje linię złamania w kształcie spirali. Powstaje ono zazwyczaj w wyniku działania siły skręcającej.
• Złamanieskośne: Jest to rodzaj złamania, które ma kanciasty wzór. Jest ono również uważane za typowo niestabilne.
• Comminuted fracture: Jest to złamanie, które charakteryzuje się rozszczepieniem dotkniętej kości na więcej niż dwa fragmenty. W związku z tym jest ono również bardzo niestabilne.

Najlepsze produkty na złamania kostki

Bestseller

Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka złamań kości skokowej?

Choć to prawda, przyczyny złamania kostki są różne. Jest to bowiem złamanie kości, które może być wywołane przez liczne przyczyny lub czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo urazu kostki.

Poniżej wyszczególniamy najczęstsze przyczyny złamania obejmującego jeden lub więcej fragmentów kości w kostce:

• Upadki: Albo potknięcie i gwałtowny upadek na ziemię, albo lądowanie na nogach po skoku np. ze znacznej wysokości.
• Bezpośrednie uderzenia lub urazy kostki również wywołują poważne urazy, z których najczęstszym jest złamanie kości.
• Dolegliwości z tej kategorii wynikają z urazu skręcenia lub zwichnięcia kostki.
• Poślizg lub jakikolwiek wypadek, w którym osoba doświadcza podczas chodzenia lub biegania i źle stawia stopę na ziemi, są innymi przyczynami urazu skręcenia kostki, a w konsekwencji złamania kości kostki.
• Jeżeli dana osoba ulegnie wypadkowikomunikacyjnemu, czy to samochodowemu czy motorowemu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dozna złamania kostki. Jest to bowiem jeden z najczęstszych urazów zmiażdżeniowych podczas tych zdarzeń.
• Osteoporoza lub inne warunki, które zmniejszają gęstość kości lub bezpośrednio osłabiają kości, również zwiększają szanse na zranienie kości kostki.
• Uprawianie sportów o dużej intensywności uderzeń: Czy gimnastyka, koszykówka, piłka nożna, tenis, itp. Mają tendencję do prowadzenia przeciążeń, urazów skrętnych lub bezpośredniego uderzenia.
• Jeśli ćwiczysz i zwiększasz poziom aktywności (pod względem częstotliwości, czasu trwania lub intensywności) nagle, możliwe jest również wywołanie złamania stresowego w obszarze kostki.
• Niewłaściwe ruchy podczas aktywności fizycznej, stosowanie niewłaściwych technik lub używanie przeciwwskazanego sprzętu sportowego to czynniki ryzyka upadków i złamań naprężeniowych. Bardzo często prowadzi to do złamań kości w kończynach dolnych.
• Złe nawyki, takie jak palenie papierosów, picie alkoholu i zła dieta, zwiększają ryzyko złamania kości skokowej. Albo poprzez rozwój osteoporozy, utratę kości lub osłabienie tych struktur.
• Wiek jest przyczyną tego typu urazów: Ponieważ z biegiem lat kości stają się słabsze i bardziej kruche, są podatne na łatwe złamanie.

Pierwsza pomoc w leczeniu złamania kostki

Podczas leczenia złamania kostki najważniejsze jest wezwanie wyszkolonej pomocy medycznej, która udzieli pomocy osobie poszkodowanej. Uważa się również za istotne, aby sam pacjent lub osoby, które starają się mu pomóc, miały do wykonania szereg czynności, które pozwolą zapobiec znacznemu zwiększeniu się rozmiaru urazu, a tym samym zabezpieczyć zdrowie poszkodowanego.

W ramach pierwszej pomocy należy podjąć następujące działania:

• Unieruchomienie kostki pacjenta: przede wszystkim należy szybko unieruchomić kostkę i stopę poszkodowanego za pomocą zdejmowanych plastikowych butów, za pomocą każdego innego elementu pozwalającego na utrzymanie kontuzjowanej okolicy w stanie statycznym i zachęcającego pacjenta do utrzymania stawu w bezruchu. Pomoże to ograniczyć ból i dyskomfort spowodowany schorzeniem, a także zapobiegnie poważniejszemu złamaniu.
• Niewskazane jest podejmowanie prób wyrównania złamanej kości: Innym sposobem na zapobiegnięcie poważniejszemu złamaniu kości jest pozostawienie złamanej kości w takim stanie, w jakim jest po uderzeniu. Innymi słowy, nie należy jej wyrównywać, wciskać ani nawet dotykać. W ten sposób można nawet uniknąć zakażenia kości w przypadku złamania otwartego, w którym koniec kości wystaje przez skórę.
• Monitorować funkcje życiowe danej osoby: Wskazane jest również monitorowanie funkcji życiowych, które są wskaźnikami stanu zdrowia pacjenta. W miarę możliwości osoby próbujące jej pomóc mogą więc zmierzyć puls, zmierzyć częstość oddechów i ciśnienie krwi, temperaturę oraz sprawdzić, czy jest przytomna. Warto nie dopuścić do tego, by zamknęła oczy lub zasnęła.
• Należy kontrolować lub uspokajać zdenerwowanie pacjentki: Ze względu na uderzenie i ból, pacjentka prawdopodobnie przejawia stan szoku i zdenerwowania, co może pogorszyć stan złamanej kości i zwiększyć jej ból. Dlatego istotne jest, aby pomóc pacjentowi uspokoić się i zrelaksować, w celu promowania stabilności, podczas gdy może on otrzymać pomoc medyczną.
• Należy unikać spożywania płynów, pokarmów i wszelkich leków: Nie jest właściwe, aby złamana osoba spożywała jedzenie, piła jakiekolwiek płyny, a tym bardziej, samoleczenie po doświadczeniu urazu, aby spróbować złagodzić obraz symptomatologiczny, który cierpi. Pamiętając, że to ostatnie może generować niebezpieczne efekty uboczne, które mogą prowadzić do innych patologii i pogorszenia stanu zdrowia pacjenta.
• Przykładanie zimnych okładów na miejsce złamania: Kolejnym sposobem pomocy osobie, która doznała złamania, jest stosowanie zimnych okładów na kostkę. W związku z tym, że zimno ma właściwości zapewniające działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające. Stosowanie lodu bezpośrednio na skórę jest przeciwwskazane, ponieważ może spowodować oparzenia.

Najbardziej wskazane zabiegi przy złamaniu kości skokowej

Zgodnie z diagnozą określoną przez lekarza specjalistę, możliwe będzie przepisanie najbardziej odpowiedniego leczenia, które pozwoli na usprawnienie złamania w kostce i przyspieszy proces rehabilitacji pacjenta. Głównym celem postępowania, które należy przeprowadzić, jest umożliwienie danej osobie ponownego normalnego chodzenia.

Schemat kliniczny, który należy zastosować w leczeniu urazu, będzie zależał od tego, czy występuje przemieszczenie złamanych fragmentów kości, czy nie. W przypadku wystąpienia przemieszczenia kości w kostce, konieczna będzie operacja, która przywróci kość do formy bezwładnej i zapewni jej normalną funkcję.

Ogólnie rzecz biorąc, istnieją dwa rodzaje leczenia:

• Leczenie zachowawcze: Jest ono stosowane, gdy nie ma przemieszczenia kości w obszarze kostki. Zasadniczo zaczyna się od leków i nadzoru medycznego przez tydzień w celu zmniejszenia stanu zapalnego, a po tym czasie sprawdzenia, czy nie ma przemieszczenia. Jeśli zatem nie wykaże ono oderwania, utrzymuje się leczenie zachowawcze oparte na unieruchomieniu stawu skokowego z zastosowaniem szyny gipsowej lub buta gipsowego przez około 6 do 8 tygodni. W tym okresie pacjent będzie musiał używać kul i poddać się zabiegom fizjoterapeutycznym, a jego ewolucja będzie zależała od wieku i jakości kości.
• Leczenie chirurgiczne: W przypadku przemieszczenia kości wymagana jest operacja, aby umieścić części kostne z powrotem na miejscu i w ten sposób przywrócić pracę, którą musi wykonać staw skokowy. Można to zrobić za pomocą śrub, metalowej płytki ze śrubami lub pręta wszczepionego w dolną połowę kości, aby nadać kości stabilność. Po ustąpieniu niestabilności i wygojeniu się złamania (do czasu zagojenia się błony) możliwe jest usunięcie tych materiałów z wnętrza kostki (zwłaszcza jeśli wystają lub powodują ból).

Rehabilitacja po złamaniu stopy i kostki

Po każdym leczeniu, ważne jest, aby pacjent przestrzegał procesu rehabilitacji, który jest skuteczny w leczeniu złamanej kostki. W okresie po leczeniu lub pooperacyjnym, różne praktyki terapii fizycznej zostaną ustalone, aby pomóc uzyskać mobilność, równowagę, siłę stopy i propriocepcję.

Różne ćwiczenia rehabilitacyjne dla złamania kości skokowej obejmują:

• Ćwiczenia mobilizacyjne: Są to serie zaprogramowanych ćwiczeń mających na celu aktywne poruszanie wszystkimi stawami skokowymi. Powinny być wykonywane z jak największym zakresem ruchu i przywracać regularną funkcję stawu skokowego.
• Ćwiczeniawzmacniające: Zasadniczo mają one na celu kondycjonowanie muskulatury stawu skokowego w celu pobudzenia zdolności stawu do wykonywania własnych ruchów i przyspieszenia jego prawidłowego połączenia z kończyną dolną. Dlatego też wspierają one również mobilność.
• Ćwiczenia oporowe: Są one wskazane w celu wzmocnienia mięśni w pobliżu stawu skokowego, a także w celu zapewnienia lepszego wsparcia i zwiększenia poziomu siły wykazywanej przez staw skokowy. W szczególności, aby być w stanie utrzymać ciężar ciała danej osoby.
• Ćwiczenia rozciągające: Odnoszą się one do pewnych treningów, które są wykonywane w celu wydłużenia struktur mięśniowo-ścięgnistych. Mają one również na celu optymalizację ruchomości stawu skokowego, przy jednoczesnym poszanowaniu amplitudy stawu, bez wykonywania ich w sposób gwałtowny lub powodujący ból w tym obszarze.
• Ćwiczenia propriocepcji lub reedukacji: Dzięki temu rodzajowi ćwiczeń, pacjenci będą mogli nabyć odpowiednią stabilizację stawu skokowego. Biorąc pod uwagę, że charakteryzują się one zagwarantowaniem prawidłowego funkcjonowania układu ruchowego, poprawą chodu i równowagi, a także unikaniem problemów z postawą lub urazów.

Metody profilaktyki pozwalające uniknąć złamania kości w stawie skokowym i stopach

Chociaż w wielu przypadkach złamane kości w kostce są spowodowane wypadkiem, którego nie można uniknąć, w rzeczywistości istnieje wiele metod zapobiegania, aby uniknąć innych ewentualności, które stwarzają ryzyko wystąpienia tego rodzaju patologii.

Poniższe wskazówki są bardzo pomocne w zapobieganiu złamaniu kostki:

• Wykonuj ćwiczenia fizyczne stale i stopniowo: Z natury rzeczy, sport jest w stanie zwiększyć ilość kości, wzmocnić mięśnie i stymulować zdrowie stawów. Z tego powodu zaleca się stałe ćwiczenia fizyczne, aby zmniejszyć czynniki ryzyka doznania złamania kości. Ważne jest również, aby robić to stopniowo, ponieważ przetrenowanie często prowadzi do urazów, które łamią kości.
• Wzmacniaj mięśnie kostek: Jeśli stwierdziłeś, że masz skłonność do zwichnięcia kostki, zalecamy wizytę u lekarza specjalizującego się w tej dziedzinie, który przeanalizuje Twój przypadek i zaproponuje różne przydatne ćwiczenia, aby wzmocnić mięśnie podtrzymujące kostkę. W ten sposób będziesz w stanie uniknąć złamania kości.
• Postaw na naprzemienne treningi: Fakt naprzemiennego lub odciążającego uprawiania sportu pomaga zapobiegać złamaniom stresowym, które powodują nagłe złamanie kości. W tym przypadku zaleca się na zmianę chodzić, biegać, pływać i jeździć na rowerze.
• Nosić odpowiednie buty: Podczas uprawiania sportu należy koniecznie nosić buty, które są dostosowane do określonych umiejętności, idealnie pasują do stóp, a jeśli to możliwe, mają nawet antypoślizgową podeszwę. Dzięki temu łatwiej jest zapobiec upadkom, które prowadzą do złamań. Wskazana jest również okresowa wymiana obuwia sportowego (zwłaszcza jeśli wykazuje ono nierównomierne zużycie) oraz oszczędne (lub sporadyczne) noszenie wysokich obcasów.
• Nie zapominaj o noszeniu odpowiedniego sprzętu ochronnego: Aby uniknąć poważnych uderzeń lub urazów kostek prowadzących do złamania kości kostki, ważne jest również noszenie sprzętu ochronnego podczas zajęć sportowych, zwłaszcza jeśli są one wysokiego ryzyka. W takim przypadku pamiętaj o stosowaniu kompresyjnych podpórek na kostki lub bandaży odpowiednich dla danego obszaru.
• Miej zdrową i zrównoważoną dietę: Inną skuteczną formułą zapobiegania złamaniom kostki jest spożywanie zdrowej i zbilansowanej żywności, aby organizm mógł funkcjonować optymalnie. W ten sam sposób zaleca się stosowanie diety o wysokiej zawartości wapnia i witaminy D, ponieważ substancje te wspierają rozwój siły kości i zapobiegają ich osłabieniu. Można to uzupełnić suplementami diety, które dostarczają ich właściwości.
• Unikać niezdrowych nawyków: Tak jak idealnym rozwiązaniem jest zapobieganie siedzącemu trybowi życia i zaburzeniom odżywiania, tak samo ważne jest zaprzestanie palenia papierosów i picia alkoholu. Tytoń sprzyja rozwojowi osteoporozy, a alkohol powoduje utratę kości, a także ułatwia upadki i wypadki komunikacyjne. Są to zatem praktyki uznawane za szkodliwe, które prowadzą do złamań kości.
• Utrzymuj czystą podłogę w domu: Aby uniknąć upadków, które prowadzą do wypadków domowych, zaleca się utrzymywanie całkowicie czystej podłogi, po której można chodzić bez ryzyka potknięcia się. Aby to zrobić, należy upewnić się, że jest wolna od bałaganu, a także przestać używać śliskiego wosku podczas czyszczenia, usunąć luźne kable i przesuwające się dywany, pozostawić meble lub przedmioty dekoracyjne w ich zwykłym miejscu, itp.
• Trzymać się poręczy podczas wchodzenia lub schodzenia ze schodów: Właściwe jest trzymanie się poręczy po obu stronach schodów podczas wchodzenia lub schodzenia ze schodów, aby zapobiec upadkom. Ponadto, jeśli masz w domu schody, pamiętaj o zainstalowaniu włączników światła dla dobrego oświetlenia, umieść poręcze po obu stronach (jeśli ich nie masz) i oklej stopnie jasną taśmą, aby łatwiej i szybciej je rozróżnić.
• Użyj mat antypoślizgowych w obszarze kuchni: Zaleca się umieszczenie mat zapobiegających upadkom, zarówno w pobliżu kuchenki, jak również w pobliżu zlewu. Ponadto, wskazane jest sprzątanie rozlanych płynów lub jedzenia, gdy tylko się pojawią, aby nie narażać się na ewentualności, które mogą doprowadzić do złamania kości w kostce (należy to stosować w każdej części domu).
• Zapobiegaj upadkom w łazienkach: Wiele osób cierpi na uderzenia w kostkę z powodu upadków pod prysznicem, dlatego wskazane jest umieszczenie gumowych mat antypoślizgowych i stosowanie kapci kąpielowych, które zapobiegają poślizgom na śliskich powierzchniach. Wskazane jest również zainstalowanie na ścianach łazienki uchwytów.
• Wdrożenie zaleceń dotyczących bezpieczeństwa podczas aktywności na świeżym powietrzu: W innych miejscach poza domem ważne jest, aby praktykować następujące czynności: chodzić z pełną ostrożnością w budynkach z marmurowymi lub wysoko polerowanymi podłogami z płytek, w razie potrzeby używać laski lub chodzika, chodzić w butach na niskim obcasie z gumowymi podeszwami, mieć wolne ręce, unikać chodzenia w ciemnych lub słabo oświetlonych miejscach, zachować szczególną ostrożność podczas jazdy samochodem lub rowerem.

Referencje

1. Court-Brown, C. M., McBirnie, J., & Wilson, G. (1998). Adult ankle fractures-an increasing problem? Acta orthopaedica Scandinavica, 69(1), 43-47. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/17453679809002355
2. Strauss, E. J., & Egol, K. A. (2007). Postępowanie w przypadku złamań kostki u osób starszych. Injury, 38(3), 2-9. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0020138307003166
3. Lin, C. W. C., Donkers, N. A., Refshauge, K. M., Beckenkamp, P. R., Khera, K., & Moseley, A. M. (2012). Rehabilitacja w przypadku złamań kostki u dorosłych. Cochrane database of systematic reviews, (11). https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD005595.pub3/full
4. Daly, P. J., Fitzgerald, R. H., Melton, L. J., & Llstrup, D. M. (1987). Epidemiologia złamań kostki w Rochester, Minnesota. Acta Orthopaedica Scandinavica, 58(5), 539-544. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.3109/17453678709146395
5. Hughes, J. L., Weber, H., Willenegger, H. K. E. H., & Kuner, E. H. (1979). Ocena złamań kostki: leczenie nieoperacyjne i operacyjne. Clinical Orthopaedics and Related Research (1976-2007), 138, 111-119. https://journals.lww.com/corr/Citation/1979/01000/Evaluation_of_Ankle_Fractures__Non_operative_and.21.aspx
6. Müller, M. E., Nazarian, S., Koch, P., & Schatzker, J. (2012). The comprehensive classification of fractures of long bones. Springer Science & Business Media. https://books.google.es/books?hl=en&lr=&id=t0CgBQAAQBAJ
7. Watson-Jones, R. (1962). Złamania i urazy stawów. E. & S. Livingstone. http://117.239.25.194:7000/jspui/bitstream/123456789/1853/7/INDEX.pdf
8. Hoppenfeld, S., & Murthy, V. L. (Eds.). (2000). Leczenie i rehabilitacja złamań. Lippincott Williams & Wilkins. https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=bxhycwgJUtQC
9. Kanis, J. A., Borgstrom, F., De Laet, C., Johansson, H., Johnell, O., Jonsson, B., ... & Khaltaev, N. (2005). Ocena ryzyka złamań. Osteoporosis International, 16, 581-589. https://link.springer.com/article/10.1007/s00198-004-1780-5
10. BAILEY, M. (1982). Emergency!!! Pierwsza pomoc w przypadku złamań. Nursing2021, 12(11), 72-81. https://journals.lww.com/nursing/Citation/1982/11000/EMERGENCY__FIRST_AID_FOR_FRACTURES.22.aspx