Terapia uwalniania mięśniowo-powięziowego

Z biegiem lat tkanki mięśniowe tracą elastyczność i jędrność, przez co stają się wrażliwe i łatwiej gromadzą napięcie podczas uprawiania sportu, pracy lub codziennych czynności. W tym sensie powięź jest tkanką, która zwykle cierpi najbardziej.

Gdy nadmierne napięcie gromadzi się w powięzi, może to powodować silny ból znany jako zespół bólu mięśniowo-powięziowego. Można go leczyć na różne sposoby, ale natychmiastowym rozwiązaniem jest zastosowanie terapii rozluźniania mięśniowo-powięziowego, o której dowiesz się poniżej.

Czym jest terapia rozluźniania mięśniowo-powięziowego i jak jest stosowana w fizjoterapii?

Znana również jako indukcja mięśniowo-powięziowa, terapia ta polega na zastosowaniu masażu ręcznego w celu leczenia skrócenia i napięcia generowanego w tkance mięśniowo-powięziowej, która łączy mięśnie z kośćmi i nerwami. W tym celu stosuje się różne techniki masażu, które koncentrują się na tak zwanych punktach spustowych.

Terapia polega na uwolnieniu całego napięcia nagromadzonego w obszarze tkanki mięśniowo-powięziowej, które jest jedną z głównych przyczyn bólu, a także rozciągnięciu tkanek, dzięki czemu rozluźniają się one, a dolegliwość rozrzedza się, generując ulgę. Może to jednak nie być całkowite wyleczenie urazu, ponieważ w tym momencie problem może stać się przewlekły.

Należy o tym wiedzieć, ponieważ w wielu przypadkach ból mięśniowo-powięziowy jest po prostu konsekwencją chorób zwyrodnieniowych tkanek miękkich lub nerwów, więc zastosowanie tej terapii będzie przydatne tylko w celu złagodzenia bólu w określonych momentach. Pacjenci z problemami takimi jak na przykład przewlekły zespół bólu mięśniowo-powięziowego powinni na bieżąco odwiedzać swojego zaufanego fizjoterapeutę w celu regularnego stosowania masaży rozluźniających.

bestseller

Czym jest zespół bólu mięśniowo-powięziowego i jak go rozpoznać?

Nazwę tę nadano przewlekłemu bólowi mięśni, który występuje z powodu ciągłego pojawiania się tak zwanych punktów spustowych. Kiedy powstają one w tkance mięśniowo-powięziowej, często powodują ból, który w wielu przypadkach jest odczuwany w obszarach ciała, które pozornie nie są ze sobą powiązane, powodując dezorientację lekarza i pacjenta.

Chociaż wszyscy odczuwaliśmy silny ból mięśni w jednej części ciała w tym czy innym czasie, różnica w przypadku zespołu bólu mięśniowo-powięziowego polega na tym, że ma on tendencję do utrzymywania się i pogarszania z czasem, stając się w ten sposób przewlekłą dolegliwością.

Czym jest powięź?

Jest totkanka miękka, która łączy mięśnie z kośćmi, naczyniami krwionośnymi i nerwami w całym ciele. Jej funkcją jest zapewnienie stabilności całemu układowi mięśniowo-szkieletowemu i nerwowemu, pomoc w absorbowaniu uderzeń, a przede wszystkim ułatwienie koordynacji wszystkich tych układów, tak aby poruszały się jako jeden, tworząc w ten sposób nieprzerwaną sieć, która działa w całym układzie ruchowym. Napięcie w powięzi jest zwykle identyfikowane i koncentruje się w tak zwanych punktach spustowych, które mogą nawet powodować ból skierowany do innych obszarów ciała, które wydają się niezwiązane z ich pochodzeniem.

Czym są punkty spustowe?

Punkty spustowe sąznane jako obszary lub obszary bólu w mięśniach, które są wyczuwalne jako pasmo lub węzeł w tkance mięśniowej lub po prostu zauważalnie napięty obszar. Najważniejszą cechą tych punktów jest to, że 80% bólu, który powodują, nie jest zlokalizowane dokładnie w obszarze punktu, ale jest kierowane do pobliskich obszarów mięśni.

Istniejądwa rodzaje punktów spustowych: główne i satelitarne lub wtórne. W obu przypadkach, aby je zlokalizować, wykonujemy dotyk wokół punktu bólu, aż znajdziemy węzeł lub "kulkę", która jest napięta. Można to zrobić w domu, bez potrzeby korzystania z pomocy specjalisty, pod warunkiem, że nie próbujemy tego robić, jeśli nie znamy odpowiednich technik.

Jakie są przyczyny?

Zespół bólu mięśniowo-powięziowego może mieć niezliczone przyczyny, które są związane z uprawianiem sportów o dużym obciążeniu lub po prostu z utratą składników odżywczych i elastyczności tkanek miękkich na przestrzeni lat.

Wśród najczęstszych przyczyn możemy zidentyfikować:

• Źle leczone urazy mięśni, które stają się nawracające, powoduje to, że powięź danego mięśnia pogarsza się z każdym nawrotem.
• Utrata elastyczności i składników odżywczych tkanek mięśniowych, która występuje z biegiem lat u osób starszych.
• Choroby zwyrodnieniowe układu krążenia lub układu nerwowego, które pogarszają stan powięzi.
• Zużycie mięśni spowodowane powtarzającym się użytkowaniem.
• Utrzymywanie tej samej postawy przez długi czas.
• Stłuczenia mięśni lub urazy.
• Niewłaściwe stosowanie odzieży uciskowej w niektórych obszarach ciała.

Jakie są oznaki i objawy?

Jeśli chodzi o objawy, ból mięśniowo-powięziowy jest odczuwany w bardzo szczególny sposób, co ułatwia fizjoterapeucie jego identyfikację.

Do głównych oznak i objawów należą:

• Ostry i uporczywy ból.
• Powtarzający się, zwłaszcza po wykonaniu wymagającej aktywności fizycznej.
• Trudność w poruszaniu dotkniętym mięśniem bez bólu.
• Wrażliwość na dotyk w bolesnym obszarze.
• Mrowienie i skurcze.
• Niestabilność podczas używania mięśnia.
• Brak równowagi stawu po skręceniu.
• Dzwonienie w uszach

Gdy zespół bólu mięśniowo-powięziowego sam w sobie jest objawem innych dolegliwości zwyrodnieniowych, należy zwrócić szczególną uwagę na objawy takie jak gorączka, mimowolne skurcze mięśni, sztywność stawów lub zaczerwienienie skóry.

Jakie są korzyści terapii rozluźniania mięśniowo-powięziowego w leczeniu urazów?

Uwalnianie mięśniowo-powięziowe nie jest terapią, którą można stosować tylko w leczeniu zespołu bólu mięśniowo-powięziowego, ale można również uczynić z niej nawyk unikania tych bólów i innych dolegliwości związanych z powięzią i punktami spustowymi.

Wśród korzyści, które uzyskasz dzięki temu, możemy zidentyfikować:

• Uwolnienie napięcia w mięśniach i nerwach.
• Uwalnianie endorfin, które zmniejszają ogólny stres, a zwłaszcza stres mięśniowy.
• Zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia kontuzji spowodowanych zużyciem.
• Zwiększa odporność mięśni na zmęczenie.
• Znacznie zmniejsza przyczepność tkanek, aby uniknąć mimowolnych przykurczów.
• Zwiększa promień ruchu stawów, zapewniając elastyczność ścięgien i więzadeł.
• Zmniejsza bolesność potreningową lub DOMS (sztywność).

Jakie są główne techniki stosowane w masażu mięśniowo-powięziowym?

Uwalnianie mięśniowo-powięziowe nie różni się zbytnio od innych terapii masażu, z tą różnicą, że koncentruje się na uwolnieniu napięcia we wspomnianych punktach spustowych. Aby to zrobić, pierwszą rzeczą do zrobienia jest zidentyfikowanie punktu bólu, co odbywa się poprzez palpację różnych obszarów ciała sąsiadujących z urazem, aż do zlokalizowania obszaru napięcia mięśniowego.

Po wykonaniu tej czynności stosowane są następujące techniki masażu:

• Rozcieranie: za pomocą dłoni i opuszków palców rozpoczyna się delikatne pocieranie skóry bez wywierania nacisku na tkanki mięśniowe. Jest to technika wprowadzająca, którą wykonuje się przed rozpoczęciem jakiejkolwiek sesji rozluźniania mięśniowo-powięziowego.
• Tarcie: w tym przypadku przystępujemy do pocierania skóry i wywierania większego nacisku w celu rozciągnięcia i stymulacji leżących pod nią tkanek mięśniowych. Tarcie jest wykonywane za pomocą ruchów okrężnych lub eliptycznych, które mają na celu uwolnienie napięcia w głębszych włóknach mięśniowych punktu spustowego. Proste zastosowanie tej metody pozwala osiągnąć wysoki poziom uwolnienia i analgezji.
• Usuwanie: polega na zastosowaniu krótkiego nacisku na punkt spustowy za pomocą łokciowej krawędzi dłoni i opuszków palców. Każdy kontakt powinien mieć na celu rozciągnięcie tkanki, której dotyka, a nacisk powinien być idealnie skalibrowany, aby wygenerować pożądany efekt rozluźnienia mięśniowo-powięziowego. Palce będą poruszać się jak palce pianisty na klawiaturze, w skoordynowany sposób.
• Ugniatanie: ugniatanie to technika kompresji, która jest znacznie bardziej "agresywna" niż poprzednie. Rozciąga i ściska tkankę mięśniową, aby ją oderwać i przesunąć poprzecznie z jednej strony na drugą, dlatego konieczne jest stosowanie olejków lub kremów, aby zapobiec oparzeniom skóry spowodowanym tarciem.
• Wibracja: za pomocą rąk fizjoterapeuta wywiera statyczny i zmienny nacisk na zlokalizowany punkt spustowy, aby wygenerować naturalny ruch wibracyjny, który pomaga zmiękczyć dotkniętą tkankę i odprowadzić z niej nadmierne napięcie.

Sesja rozluźniania mięśniowo-powięziowego może obejmować wszystkie wymienione techniki lub tylko niektóre z nich, uznane za konieczne przez dyżurującego specjalistę. Czas trwania każdej terapii może się różnić w zależności od poziomu napięcia, na jakie narażony jest punkt spustowy, i zawsze należy mieć pewność, że został on całkowicie uwolniony, w przeciwnym razie istnieje ryzyko nawrotu jeszcze silniejszego niż poprzedni.

Jakie dolegliwości lub urazy można leczyć za pomocą terapii rozluźniania mięśniowo-powięziowego?

Rozluźnianie mięśniowo-powięziowe może być stosowane w przypadku wielu urazów, ponieważ terapia ta jest bardzo skuteczna w łagodzeniu ostrego bólu i stymulowaniu przepływu krwi w celu przyspieszenia regeneracji dolegliwości tkanek miękkich mięśni i stawów.

Wśród najczęstszych można zidentyfikować:

• Zapalenie ścięgna: może pomóc złagodzić ból spowodowany zużyciem ścięgna i stanem zapalnym, a także przyspieszyć powrót do zdrowia poprzez poprawę przepływu krwi do dotkniętego stawu.
• Ból pleców: ból w środkowej i dolnej części pleców można łatwo leczyć za pomocą tej terapii, ponieważ zmniejsza stres, uwalnia napięcie w kręgach i łagodzi ból generowany przez dorsalgię, lumbalgię i przepuklinę dysków.
• Bolesny bark: ból spowodowany zapaleniem ścięgien lub uszkodzeniem mankietu rotatorów, zamrożonym barkiem lub złamaniami kości ramiennej można złagodzić stosując tę terapię.
• Fibromialgia: terapia punktów spustowych jest bardzo popularna w leczeniu rozległego bólu mięśni spowodowanego tym przewlekłym stanem, zmniejszając jego nawroty o wysoki procent.
• Zespół cieśni nadgarstka: zastosowanie terapii punktów spustowych na ramieniu, barku i przedramieniu może pomóc zmniejszyć i złagodzić ból spowodowany zapaleniem nerwu pośrodkowego w cieśni nadgarstka.
• Zapalenie powięzi podeszwy: terapia ta łagodzi i zmniejsza nawroty tego urazu spowodowanego zapaleniem powięzi podeszwy stopy, które powoduje ból pięty i podstawy palców.
• Dysfunkcja skroniowo-żuchwowa (TMJ): ból stawu żuchwowego i otaczających go mięśni można leczyć za pomocą indukcji mięśniowo-powięziowej, która pomoże zmniejszyć ból i zapobiec jego nawrotom w przyszłości.
• Zespółujścia klatki piersiowej: może zmniejszyć i złagodzić ból spowodowany uciskiem otworu klatki piersiowej między obojczykiem a pierwszym żebrem.
• Zespół post-polio: może zmniejszyć ból i sztywność odczuwaną przez osoby, które przeżyły polio i są podatne na ten rzadki zespół, który choć nie zagraża życiu, może zrujnować jakość życia.
• Uraz kręgosłupaszyjnego: przydatny w zmniejszaniu napięcia i łagodzeniu bólu spowodowanego uszkodzeniem więzadeł szyjnych po nagłym urazie kręgosłupa szyjnego.
• Ostre skręcenia i nadwyrężenia: idealne do łagodzenia bólu spowodowanego podczas rekonwalescencji po skręceniu lub nadwyrężeniu, a także wspomagania powrotu do zdrowia poprzez poprawę jakości przepływu krwi.

W jakich sportach terapia rozluźniania mięśniowo-powięziowego jest stosowana w leczeniu urazów?

Terapia rozluźniania mięśniowo-powięziowego jest stosowana w świecie sportu częściej niż mogłoby się wydawać. Nie tylko zapewnia wiele korzyści w leczeniu urazów, ale także zapewnia elastyczność i zwiększa promień ruchomości stawów, co może przełożyć się na lepsze wyniki każdego sportowca.

Dlatego też jest stosowany w takich dyscyplinach sportowych jak:

• Piłka nożna, koszykówka, piłka ręczna...
• Piłka nożna, rugby...
• Tenis, badminton i sporty rakietowe
• Sporty kontaktowe
• Joga
• Kolarstwo
• Sporty górskie
• Podnoszenie ciężarów
• itp

Jakie są przeciwwskazania do stosowania terapii rozluźniania mięśniowo-powięziowego?

Terapia rozluźniania mięśniowo-powięziowego jest bardzo skuteczna i korzystna, a ryzyko jej stosowania jest w zasadzie zerowe. Jednak, jak każda technika masażu, wymaga zastosowania tarcia i stałego tarcia o skórę, więc jej stosowanie nie jest zalecane w przypadku:

• Ostrych infekcji skóry.
• Otwartych ran na skórze.
• Oparzeń skóry.
• Złamań kości.
• Ciężka niewydolność tętnicza.
• Zakrzepica żył głębokich.

F.A.Q: Często zadawane pytania

Referencje

1. Ajimsha, M. S., Al-Mudahka, N. R., & Al-Madzhar, J. A. (2015). Skuteczność rozluźniania mięśniowo-powięziowego: systematyczny przegląd randomizowanych badań kontrolowanych. Journal of bodywork and movement therapies, 19(1), 102-112. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1360859214000862.
2. McKenney, K., Elder, A. S., Elder, C., & Hutchins, A. (2013). Rozluźnianie mięśniowo-powięziowe jako metoda leczenia schorzeń ortopedycznych: przegląd systematyczny. Journal of athletic training, 48(4), 522-527. https://meridian.allenpress.com/jat/article/48/4/522/191279/Myofascial-Release-as-a-Treatment-for-Orthopaedic.
3. Beardsley, C., & Škarabot, J. (2015). Efekty samodzielnego rozluźniania mięśniowo-powięziowego: przegląd systematyczny. Journal of bodywork and movement therapies, 19(4), 747-758. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S136085921500217X
4. Laimi, K., Mäkilä, A., Bärlund, E., Katajapuu, N., Oksanen, A., Seikkula, V., ... & Saltychev, M. (2018). Skuteczność rozluźniania mięśniowo-powięziowego w leczeniu przewlekłego bólu mięśniowo-szkieletowego: przegląd systematyczny. Clinical rehabilitation, 32(4), 440-450. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0269215517732820
5. Behm, D. G., & Wilke, J. (2019). Czy urządzenia do samodzielnego rozluźniania mięśniowo-powięziowego uwalniają miofazję? Mechanizmy rolowania: przegląd narracyjny. Sports Medicine, 49(8), 1173-1181. https://link.springer.com/article/10.1007/s40279-019-01149-y
6. Healey, K. C., Hatfield, D. L., Blanpied, P., Dorfman, L. R., & Riebe, D. (2014). Wpływ rozluźniania mięśniowo-powięziowego z rolowaniem pianki na wydajność. The Journal of Strength & Conditioning Research, 28(1), 61-68. https://journals.lww.com/nsca-jscr/fulltext/2014/01000/the_effects_of_myofascial_release_with_foam.8.aspx
7. Arroyo-Morales, M., Olea, N., Martinez, M., Moreno-Lorenzo, C., Daz-Rodrguez, L., & Hidalgo-Lozano, A. (2008). Effects of myofascial release after high-intensity exercise: a randomized clinical trial. Journal of manipulative and physiological therapeutics, 31(3), 217-223. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0161475408000328.
8. Castro-Sánchez, A. M., Matarán-Peñarrocha, G. A., Granero-Molina, J., Aguilera-Manrique, G., Quesada-Rubio, J. M., & Moreno-Lorenzo, C. (2010). Korzyści z masażu i terapii rozluźniającej mięśniowo-powięziowej na ból, lęk, jakość snu, depresję i jakość życia u pacjentów z fibromialgią. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011. https://www.hindawi.com/journals/ecam/2011/561753/.
9. Werenski, J. (2011). Skuteczność techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego w leczeniu bólu mięśniowo-powięziowego. Lit. Rev, 32, 440-450. https://www.logan.edu/mm/files/LRC/Senior-Research/2011-Aug-34.pdf.
10. Kalichman, L., & David, C. B. (2017). Wpływ samodzielnego rozluźniania mięśniowo-powięziowego na ból mięśniowo-powięziowy, elastyczność i siłę mięśni: przegląd narracyjny. Journal of bodywork and movement therapies, 21(2), 446-451. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1360859216302625